Wiesz już, dlaczego łożyska mogą poruszać się w swoich otworach montażowych i co możemy z tym zrobić. Jeśli pasowanie na wcisk nie wystarcza, aby utrzymać łożysko na miejscu, można to zrobić zmieniając jego kształt. W tym wpisie chcemy przyjrzeć się różnym sposobom osiowego zabezpieczania łożysk w gnieździe, przez modyfikację ich kształtu. Zobacz, jakie zabezpieczenie osiowe najlepiej sprawdzi się w Twojej sytuacji.
Łożyska klipsowe
Dzięki otwartej konstrukcji ze szczeliną, takie łożysko może kompensować w pewnym stopniu niedokładność wykonania otworu. Jest możliwe wykonanie łożyska dwukołnierzowego. Ta cecha pozwala na zabezpieczenie łożyska przez wypadnięciem z otworu.
Montaż takich panewek jest bardzo prosty. Ściskamy otwarte końce, wsuwamy element do otworu (najczęściej wykonanego w blasze przez wypalenie na laserze lub uformowanego na prasach hydraulicznych). Następnie puszczamy końce, aby łożysko wróciło do swojego pierwotnego kształtu i wsuwamy do środka wałek.
Jak można sobie wyobrazić, ta konstrukcja wymaga pewnej elastyczności materiału łożyska, dlatego nie z każdego materiału można wykonać łożysko klipsowe. Kruche materiały będą niestety podatne na pękanie.
Łożyska typu „snap-in”
Ten rodzaj łożysk ma jeden tradycyjny kołnierz, który przy montażu nie pozwala na wciśnięcie łożyska zbyt głęboko do otworu oraz drugi, mniejszy kołnierz po stronie z podcięciami.
Podcięcia pozwalają na odkształcenie się małego kołnierza do wewnątrz podczas wciskania w gniazdo. Gdy już mały kołnierz przejdzie przez cały otwór, sprężyście wraca do swojego kształtu i nie pozwala na powrotny ruch panewki.
W pewnej odmianie łożysk „snap-in” mały kołnierz może być zastąpiony przez dwa wąsy (lub więcej), które łatwo przechodzą przez otwór w jednym kierunku podczas montażu, ale niczym zapadka nie pozwalają na ruch w kierunku przeciwnym.
Łożyska z drugim kołnierzem elastycznym formowanym po montażu w otworze
Bardziej wyrafinowany kształt, stosowany głównie w przemyśle motoryzacyjnym, to elastyczne łożyska z kołnierzem formowanym przez odkształcenie, już po montażu w otworze.
Początkowo łożysko ma kołnierz tylko z jednej strony. Drugi kołnierz składa się z wielu małych segmentów, które odkształcone nitem lub śrubą formują drugi kołnierz.
Takie rozwiązanie jest odpowiednikiem dla łożysk metalowych, w których drugi kołnierz formowany jest przez plastyczne odkształcenie części cylindrycznej panewki i uformowania z niej kołnierzyka.
W przypadku łożysk polimerowych nie jest możliwe plastyczne odkształcenie w temperaturze otoczenia, stąd sprytne przygotowanie segmentów panewki do mechanicznej deformacji.
„Pancerne“ zabezpieczenie osiowe za pomocą śrub
Jeśli wszystko inne zawiedzie pozostaje nam kołnierz z otworami na śruby. Wystarczy po montażu łożyska wkręcić dwie śrubki i nie trzeba się już martwić. Nie jest to zbyt praktyczne dla zautomatyzowanego montażu, ale świetnie spełnia swoje zadanie w ciężkich warunkach i gdy wymagamy bardzo mocnego trzymania.
Niemal dowolny kształt, dzięki łożyskom ślizgowym z tworzywa sztucznego
Tworzywa sztuczne oferują niemal nieograniczony potencjał dla konstruktora podczas projektowania. Mogą być formowane lub wyginane w niemal dowolne kształty i są łatwe do cięcia i obróbki mechanicznej.
Przy użyciu nowoczesnych technologii produkcyjnych, takich jak drukowanie 3D, spiekanie laserowe lub formowanie wtryskowe, urzeczywistnianie pomysłów jest łatwiejsze niż kiedykolwiek. Oczywiście, łożyska metalowe mogą być również wykonane w wielu różnych kształtach, jednak związane z tym procesy są często znacznie droższe, a przy tym wymagają smarowania zewnętrznego
Tworzywa sztuczne, szczególnie te zoptymalizowane trybologicznie (czyli zoptymalizowane pod kątem niskiego zużycia i tarcia) mają jednorodną, homogeniczną strukturę. Składają się one z termoplastycznej bazy, mieszaniny stałych cząstek środka smarnego oraz dodatków poprawiających właściwości mechaniczne. Dlatego wraz ze zużywaniem się łożysk z trybopolimerów, odsłaniana jest nowa, świeża warstwa, która ma dokładnie takie same właściwości jak oryginalna początkowa powierzchnia. To odróżnia je od łożysk metalowych powlekanych cienką warstwą ślizgową.
Dowiedz się więcej…
Jeśli masz jakieś pytania bądź wątpliwości, napisz do naszego eksperta, specjalizującego się w tematyce łożysk ślizgowych. Michał Obrębski z pewnością nie pozostawi Cię bez odpowiedzi: mobrebski@igus.net.
